پس از سال 1357 و پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، افراد بسیاری به عنوان سرمربی بر روی نیمکت تیم ملی والیبال ایران نشسته‌اند. در این میان سهم مربیان ایرانی و خارجی با یکدیگر برابر بوده و از هر یک، 11 نفر به کار گرفته شده است.
عملکرد ضعیف تیم والیبال مردان ایران در بازی‌های انتخابی المپیک و پیشتر والیبال قهرمانی آسیا سبب شد کارنامه مربیان این تیم از سال 2011 تاکنون را بررسی نموده و به مقایسه میان مربیان داخلی و خارجی بپردازیم. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
دنبال سالن والیبال خوب میگردی؟ همین الان کلیک کن…!
بهروز عطایی
در سال 2021 و پس از پایان کار آلکنو، فدراسیون والیبال، رویکرد کاملا متفاوتی را در پیش گرفت و مسئولیت نیمکت تیم ملی والیبال را به یک سرمربی ایرانی سپرد. بهروز عطایی سرمربی جدید تیم والیبال بود که تا پیش از آن هدایت تیم ملی والیبال جوانان و چند باشگاه داخلی را بر عهده داشت. البته عطایی در تیم ملی زیر 21 سال کارنامه قابل دفاعی دارد که از جمله آن می‌توان به عناوین “قهرمانی زیر 20 سال آسیا در سال 2018” و “قهرمانی زیر 21 سال جهان در سال 2019” اشاره نمود.
ناکامی تیم ملی والیبال در مسابقات انتخابی المپیک
عطایی در سال 2021 سنگر تیم والیبال مردان ایران را تحویل گرفت. با توجه به اینکه نیمکت تیم ملی در ده سال گذشته فقط رنگ سرمربی خارجی به خود دیده بود، حضور عطایی با انتقادات بسیاری مواجه شد. اما او موفق شد در همان سال عنوان قهرمانی آسیا را کسب کند. با این حال از نظر کارشناسان تیم‌وفیت، قهرمانی آسیا در سال 2021 تنها نقطه مثبت کارنامه عطایی باقی ماند و این مربی نتوانست به پیشرفت تیم والیبال سیر صعودی ببخشد.
بسیاری از کارشناسان ورزشی نحوه تغییر نسل بازیکنان تیم ملی را از جمله ضعف‌های استراتژیکی عطایی می‌دانستند. در نهایت پس از ناکامی در لیگ ملت‌های والیبال 2023 و نایب قهرمانی در قهرمانی آسیا 2023 با باخت در برابر ژاپن، تنها روزنه امید برای تیم ملی، عملکرد قابل دفاع در بازی‌های انتخابی المپیک 2024 پاریس بود. اما تیم والیبال ایران در این بازی‌ها نیز موفق ظاهر نشد و عطایی پس از باخت در برابر تیم‌های آلمان، اوکراین و چک استعفا داد. از جمله افتخارات او در تیم ملی والیبال مردان عبارت است از:
- والیبال قهرمانی مردان آسیا 2021؛ قهرمان
- لیگ ملت های والیبال 2022؛ هفتم
- لیگ ملت های والیبال 2023؛ چهاردهم
- بازی های آسیایی 2023؛ قهرمان
- والیبال قهرمانی مردان آسیا 2023؛ نایب قهرمان
مربیان خارجی تیم ملی والیبال ایران
در این بخش از مقاله نگاهی به سرمربیان خارجی تیم والیبال ایران از سال 2010 تاکنون داشته و عملکرد آنان را مقایسه می‌کنیم:
خولیو ولاسکو
میان تمام سرمربیان خارجی که بر روی نیمکت تیم ملی والیبال ایران نشسته‌اند، خولیو ولاسکو آرژانتینی از محبوبیت بیشتری در میان طرفداران والیبال برخوردار است. بسیاری از افراد، وی را بنیان گذار سبک جدیدی از والیبال در ایران می‌شناسند و بخش قابل توجهی از موفقیت‌های به دست آمده در سال‌های اخیر را همچنان حاصل فعالیت‌های او می‌دانند.
ولاسکو در سال‌های 2011 تا 2014 سمت سرمربی تیم مردان والیبال ایران را داشت و افتخارات او در این مدت عبارتند از:
- قهرمانی آسیا ۲۰۱۱؛ قهرمان
- قهرمانی آسیا ۲۰۱۳؛ قهرمان
- جام بزرگ قهرمانان جهان ۲۰۱۳؛ چهارم
- لیگ جهانی ۲۰۱۳؛ انتخابی – اولین حضور
- قهرمانی جهان ۲۰۱۴؛ انتخابی
اسلوبودان کواچ
پس از جدایی ولاسکو در سال 2014، هدایت تیم ملی والیبال ایران به اسلوبودان کواچ از صربستان سپرده شد. دوران کواچ را می‌توان پرافتخارترین دوران والیبال ایران در عرصه مسابقات بین‌المللی دانست. در آن زمان سروقامتان ایرانی برای نخستین بار از سد تیم قدرتمند برزیل گذشتند و توانستند جایگاه چهارمین تیم در لیگ جهانی والیبال را کسب کنند. البته به اعتقاد برخی از افراد، ثمرات به دست آمده تنها به کواچ تعلق نداشت و بخشی از آن نیز مدیون تدابیر و استراتژی‌های ولاسکو بود. کواچ در ادامه پس از کسب عنوان ششم در مسابقات قهرمانی جهان و طلای بازی‌های آسیایی اینچئون نتوانست موفقیت‌های خود را در سال 2015 ادامه دهد. به همین دلیل فدراسیون والیبال ایران علارغم قرارداد 3 ساله و در یک تصمیم عجولانه، وی را در سال 2015 برکنار نمود.
افتخارات کواچ عبارتند از:
- لیگ جهانی ۲۰۱۴؛ چهارم
- قهرمانی جهان ۲۰۱۴؛ ششم
- بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴؛ قهرمان
رائول لوزانو
فدراسیون والیبال، این بار هم یک مرد آرژانتینی را برای رهبری تیم ملی والیبال انتخاب نمود. لوزانو به محض ورود به تیم ملی، دست به کار شد و با کسب نتایج موفقیت آمیز در بازی‌های انتخابی المپیک تابستانه 2016، تیم والیبال ایران را پس از 52 سال به المپیک رساند. موفقیت های این سرمربی به اینجا ختم نشد. او با یک تیم قدرتمند از والیبالیست‌های ایرانی توانست مقام پنجم المپیک ریو را کسب کند که بهترین عملکرد ایران در بازی‌های المپیک تاکنون به حساب می‌آید.
سرانجام این مربی کوتاه قامت اما پرافتخار در سال 2017 و با پایان قراردادش از تیم ملی ایران جدا شد. افتخارات او به شرح زیر می‌باشد:
- کسب سهمیه المپیک 2016
- المپیک تابستانی ۲۰۱۶؛ پنجم
ایگور کولاکویچ
پس از لوزانو، نوبت به ایگور کولاکویچ از کشور مونته نگرو رسید. او در سال 2017 سنگر تیم ملی والیبال را تحویل گرفت و در مسابقات بین المللی، عملکرد خوبی را به نمایش گذاشت. بله. واژه‌ای که برای عملکرد کولاکویچ در نظر گرفته‌ایم خوب است نه عالی؛ از آنجایی که پس از درخشش تیم ملی با سه مربی پیشین، سطح توقعات از این تیم بالا رفته بود، کولاکویچ را نمی‌توان یک مربی کامل دانست. با این وجود وی موفق شد در لیگ والیبال ملت ها Volleyball Nations League سال 2019 عنوان پنجم را کسب کند.
سرانجام با فرارسیدن پاندمی کرونا و روند کاهشی کسب نتایج موفقیت آمیز، سال 2020 پایان کار این مربی در ایران بود. افتخارات وی عبارتند از:
- جام بزرگ قهرمانان جهان ۲۰۱۷؛ سوم
- بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸؛ قهرمان
- لیگ ملت‌ها ۲۰۱۹؛ پنجم
- قهرمانی آسیا ۲۰۱۹؛ قهرمان
- کسب سهمیه المپیک 2020
ولادیمیر آلکنو
پس از اتمام همکاری با کولاکویچ، هواداران، اهالی رسانه و کارشناسان حوزه والیبال در انتظار یک مربی خارجی باتجربه در سطح بازیکنان تیم ملی بودند. با توجه به شیوع ویروس کرونا و سایر شرایط نابه سامان، فدراسیون والیبال ایران با ولادیمیر آلکنو از کشور روسیه به توافق رسید و هدایت ملی پوشان را به او واگذار کرد. المپیک 2020 که به تعویق افتاده بود، میدان نبرد آلکنو به شمار می‌آمد که باید توانایی‌های خود را در آن ثابت می‌کرد. اما ایران در آن آوردگاه عملکرد چندان خوبی از خود به نمایش نگذاشت و در نهایت با قبول باخت در برابر کشور ژاپن، به کسب عنوان نهم در این رقابت‌ها رضایت داد.
آلکنو در سال 2021 در حالی از ایران جدا شد که موجی از نارضایتی‌ها را به دنبال داشت.
- المپیک تابستانی ۲۰۲۰؛ نهم
بهترین مربی والیبال ایران
به نظر شما کدام یک از افراد مذکور در این لیست، استحقاق عنوان بهترین مربی والیبال ایران را دارد؟
